कॅथलिक-कॅनडा कातीसकयल कस्तुरी ग्रंथ आसतात. ह्या ग्रंथींतल्यान पुडी कोराचे मेणासारको स्त्राव एके पोतयेंत एकठांय जाता. ताजो आसतना ताका मुताचो वास येता, पूण सुकयतकच ताका बरो वास येता आनी हाकाच ‘कस्तुरी’ म्हण्टात. एका नर कस्तुरीमृगापसून सुमार २८ ग्रॅम कस्तुरी मेळटा. कस्तुरी मेळोवपाखातीर कस्तुरीमृगापसून हत्या करतात. कस्तुरी माजर वा जवादी माजर (शास्त्रीय नांव-व्हायव्हेरिकुला इंडिका) हाच्या जननेंद्रियांचे सकयल आशिल्ली कस्तुरी काडपाखातीर लोक हीं माजरां पोसतात. ही कस्तुरी चडशी तंबाखूक वास दिवपाखातीर वापरतात. श्रीविष्णु आनी श्रीकृष्ण हांच्या कपलाक कस्तुरीची तिकली आसता अशें म्हण्टात. कस्तुरी दान केल्यार सुख-शांती मेळटा अशें दानमंत्रांत म्हळां: कस्तुरी भाग्यदा भव्या देवमर्त्यजनप्रिया। दोनेनास्या:सुखं भोगा:शान्तिरस्तु सदा मम।। (दानचंद्रिका) अर्थ-कस्तुरी भाग्य दिता आनी ती देव-देवतांक आवडटा. कस्तुरी दान करतकच म्हाका सदांच सुख, भोग आनी शांती हांचो लाभ जावं.- कों.वि.सं.मं कॅथलिक: (पळेयात: किरिस्तांव धर्म). कॅनडा: उत्तर अमेरिकेच्या सुमार ४३% वाठाराचेर पातळिल्लो देश क्षेत्रफळ ९९,७६,१८५ चौ. किमी; लोकसंख्या: २,५३,५८,५०० (१९८५). विस्तार: ५२° ३७’ अस्तंत ते १४१˚ अस्तंत आनी ८३°६’ उत्तर आनी ४१˚४१’ उत्तर. उत्तर अमेरिकेंतलो अलास्का आनी वेस्ट इंडीजचो वाठार सोडलो जाल्यार त्या खंडांतलो अर्दो वाठार आनी लागच्या ल्हानव्हड जुंव्यांचो आस्पाव कॅनडांत जाता. ह्या देशाचे उत्तरेवटेन आर्क्टिक म्हासागर आनी उदेंतवटेन अटलांटिक म्हासागर आसा. देशाची चडांत चड दक्षिण उत्तर लांबाय सुमार ४,८०० किमी., जाल्यार उदेंत-अस्तंत लांबाय ५,६०० किमी. आसा. ओटावा हें हांगाचें राजधानीचें शार. भूंयवर्णन: ह्या देशाचो आकार चवकोनी दोण्यासारको आसा. ताच्या उदेंत वाठारांत व्हड पूण उणे खोलायेचो हडसनचो उपसागर पातळ्ळा. ह्या उपसागराच्या उदेंत, अस्तंत आनी दक्षिण दिकांनी घट फातरांचो वाठार आसा. ह्या वाठाराक ‘कॅनडाची धाल’ अशें म्हण्टात. हो वाठार उत्तरेवटेन बरोच रूंद आसा आनी दक्षिणेवटेन अशीर जायत गेला. आर्कीयन काळांत ह्या जाग्यांचेर दोंगरांच्यो वळी तयार जाल्यो, पूण फाटल्या लाखांनी वर्सांभितर तांची झीज जावन थंय ल्हान, उण्या उंचायेच्यो दोंगुल्ल्यो उरल्यात. ह्या दोंगुल्ल्यां भोंवतणी ल्हानव्हड सरोवरां आनी न्हंयो आसात. कॅनडाच्या भुगोलीक रचणुकेप्रमाण ताचे ६ वाटें जातात: १. कॅनडाची धाल: ह्या वाठाराचें वट्ट क्षेत्रफळ ४१.६ लाख चौ. किमी. आसा. हातूंत लॅब्रॅडोर, क्वीबेकचो चडसो वाठार, ऑंटेरिओचो उत्तर वाठार हांचो आस्पाव जाता. हे धालीची अस्तंत शीम वुडस् सरोवरासावन उत्तरेवटेन आर्क्टिक दर्यादेगेर डार्ली आखातामेरेन पावल्या. ह्या वाठाराचो चडसो वांटो पोरन्या घट फातरांचो आसा. ज्या जाग्यांचेर जमीन मोव आसा, थंय न्हंयांची देगणां आनी ल्हानव्हड सरोवरां आसात. फातरांच्या पठारी वाठारांनी धबधबे आनी उदकाचे झोत आसात. २. अटलांटिक दर्यादेगेलागचो वाठार: ह्या वाठाराक अटलांटिक वाठार अशेंय म्हण्टात. कॅनडाच्या उदेंत वाठारांतले नोव्हास्कोशा, न्यू ब्रन्सविक आनी प्रिन्स एडवर्ड जुंवो, क्वीबेकचो आग्नेय वाठार आनी न्यू फाउंडलंड ह्या सगळ्यांचो हातूंत आस्पाव जाता. हो एक पर्वतांचो वाठार आसून दोंगर ईशान्य-नैर्ऋत्य पातळ्ळ्यात. न्यू ब्रन्सविक प्रांतांत मदीं ऊंच वाठार आसात. ताचे वायव्येक पठारां आसात. हेर सगळेकडेन जमीन सकयल आसा. ३. सेंट लॉरेन्स न्हंयचें देगण: हातूंत क्वीबेक आनी ऑंटॅरिओ प्रांताचो सकयलो दक्षिण वाठार येता. हो वाठार बरोच पिकाळ आसा आनी हाचें वट्ट क्षेत्रफळ १.८२ लाख चौ. किमी. आसा. क्वीबेक शार आनी ह्यूरन सरोवर हांचेमदीं सुमार १,०००किमी.आसा. लांबायेचें व्हडइं मळ आसा. ४. मदलो खंडाभितरलो मळांचो वाठार: रॉकी पर्वत आनी कॅनडाची धाल हांचेमदीं हो मळांचो वाठार आसा तातूंत सॅस्कॅचेवन आनी अल्बर्टा प्रांतांचो बरोच वाठार आनी मॅनिटोबा प्रांताच्या दक्षिणेकडलो वाठार हांचो आस्पाव जाता. दक्षिणेवटेन हो वाठार बरोच रूंद आनी उत्तर आनी वायव्येवटेन अशीर आसा. शेल आनी रेंवेच्या फातरांनी तयार जाल्लो हो वाठार सपाट आसा. पूण तो मात्सो अस्तंतेवटेनच्यान उदेंतेवटेन देंवत गेला. अल्बर्टांत हाची उंचाय ९०० मी. जाल्यार दक्षिण मॅनिटोबांत ३०० मी. आसा. ५. अस्तंतेवटेनचो पर्वतांचो वाठार: ह्या वाठाराची रूंदाय ८०० किमी. आसा. तातूंतल्या दोंगरा तेमकांची उंचाय ३,५०० मी. ते ६,००० मी. मेरेन आसा. हो वाठार ब-याच दोंगरावळींचो आसा. सामके अस्तंतेवटेनचे दोंगरावळीक ‘कोस्ट रेंज’ म्हण्टात, उदेंतेवटेनच्या दोंगरांक ‘रॉकी पर्वत’ म्हण्टात. रॉकी, सेलकीर्क आनी दर्यादेगांवेल्या दोंगरांनी हिमन्हंयो आसात. ह्या दोंगरा वळींचे अस्तंतेवटेनचे देंवतेचेर पावस पडिल्ल्यान हांगा दाट रानां सांपडटात. ६. आर्क्टिक जुंवे: कॅनडाचे मुखेल भुंयेसावन उत्तर ध्रुवाच्या आयल्यान १६५ किमी. अंतरामेरेन बरेच ल्हानव्हड जुंवे आसात. तातूंतलो बीफेन जुंवे मॅनिटोबा इतलो व्हड आसा. भुंयरचणुकेचे नदरेंतल्यान ह्या जुंव्याची भूंय एकसारकी ना. हिमप्रवाहांच्या परिणामाक लागून ती फातरांनी भरल्या. हिमकाळांत ह्या देशांत ब-योच खळयो तयार जाल्यो; फुडें तातूंत बर्फांचें उदक जाल्ल्यान सरोवरां तयार जालीं. कॅनडाच्या धाल वाठारांत आनी ताचे भोंवतणी असलीं बरींच सरोवरां आसात. तातूंतली सुपीरीयर, मिशीगन, ह्यूरन,ईअरी आनी ऑंटेरिओ हीं सरोवरां नामनेचीं आसात. हातूंतलें मिशागन सरोवर अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांभितर आसा जाल्यार उरिल्लीं त्या देशाचे आनी कॅनडाचे शिमेचेर आसात. सव्वीस हजार चौ. किमी. परस चड क्षेत्रफळ आशिल्लीं सुपीरीयर, ह्यूरन, ग्रेट बेअर आनी ग्रेट स्लेव्ह हीं व्हडलीं सरोवरां आसात. सरोवरांभशेन ह्या देशांत न्हंयोय ब-योच आसात. हडसन उपसागराक मेळपी व्हडल्या न्हंयांतल्यो ईस्टमन, रूपर्ट, ऑल्बानी, सव्हर्न, नेल्सन आनी चर्चिल ह्यो म्हत्वाच्यो आसात. नेल्सन न्हयं सगळ्यांत व्हडली आसा आनी तिका विनीपेग, विनीपेगोसिस, मॅनिटोबा ह्या सरोवरांचें
