Progreso/Triesma Yaro/Numero 26/Klasizo di nia afixi

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
TRIESMA YARO
PROGRESO No26
Aprilo 1910
Klasizo di nia afixi
da F. BuckelLinguala questioni
204233TRIESMA YARO
PROGRESO No26
Aprilo 1910Klasizo di nia afixi
da F. BuckelLinguala questioni

[ 98 ]

Klasizo di nia afixi.

On povas klasizar la afixi di Ido segun la gramatikal speco di la radiki, a qui li povas aplikesar, e segun la speco di la vorti, quin li formacas. Ni havas tale la sequanta skemo :

  • I. Afixi ad la substantival radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra substantivi : ge‑, ex‑, bo‑ ; ‑in, ‑id, ‑yun, ‑ist, ‑er, ‑aj, ‑ar, ‑ey, ‑uy, ‑ul ;
  • 2. Afixi formacanta adjektivi (adverbi) : ‑al, ‑oz, ‑an, ‑atr ;
  • 3. Afixi formacanta verbi : ‑iz, ‑if, ‑ig, ‑ij, ‑es.
  • II. Afixi ad la adjektival (o adverbal) radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra adjektivi (adverbi) : ‑al, ‑atr, ‑esm, ‑opl, ‑on, ‑op ;
  • 2. Afixi formacanta substantivi : ‑aj, ‑ism, ‑ist, ‑es ;
  • 3. Afixi formacanta verbi : ‑ig, ‑ij, ‑es.
  • III. Afixi ad la verbal radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra verbi : dis‑, mis‑, re‑, retro‑ ; ‑esk, ‑ad, ‑ig, ‑ij, ‑es ;
  • 2. Afixi formacanta adjektivi (adverbi) : ‑ant, ‑ebl, ‑em, ‑iv, ‑end, ‑ind ;
  • 3. Afixi formacanta substantivi : ‑aj, ‑ur, ‑ist, ‑ey.

Ad omnaspeca radiki povas adjuntesar la sequanta afixi, qui formacas samspeca vorti : pre‑, mi‑, mal‑ ; ‑eg, ‑et, ‑ach, ‑um.

Nun ni aranjez sinoptike la sufixi, qui trovesas en la tabelo plu kam unfoye, kun exempli :

[ 99 ]

Subs. rad. :

  • 1. dent-isto
  • 2. lan-ajo
  • 3. kaval-eyo
  • 4. sponj-atra
  • 5. hom-ala
  • 6. vir-ijar
  • 7. fianc-igar
  • 8. fripon-esar

Adj. rad. :

  • ideal-isto
  • nuv-ajo
  • verd-atra
  • blind-ala
  • pal-ijar
  • pur-igar
  • modest-esar

Verb. rad. :

  • kant-isto
  • kapt-ajo
  • dorm-eyo
  • milit-ala
  • vid-ijar
  • send-igar
  • instrukt-esar

Me nun questionas, kad la sama sufixo povas adjuntesar en Ido ad diversaspeca radiki.

F. Buckel.